Teambuilding wordt vaak gezien als dé oplossing voor samenwerkingsproblemen binnen een organisatie. Van survivalweekenden tot uitgebreide brainstormsessies, managers grijpen vaak naar teambuilding als middel om teams beter te laten functioneren. Maar wat als teambuilding niet werkt? Of erger nog, wat als het een complete tijdverspilling blijkt te zijn?

Waarom Teambuilding Niet Altijd Werkt

1. Symptoombestrijding in plaats van Probleemoplossing
   Slecht functionerende teams hebben vaak diepgewortelde problemen zoals onduidelijke rolverdelingen, conflicterende belangen of gebrek aan leiderschap. Een gezamenlijke activiteit lost deze fundamentele problemen niet op. Onderzoek toont aan dat teambuildingactiviteiten slechts een beperkte impact hebben op teamfunctioneren wanneer de onderliggende organisatorische en structurele problemen niet worden aangepakt (Salas, Tannenbaum, Kraiger, & Smith-Jentsch, 2015).
2. Gebrek aan Echte Verandering
   Veel teambuildingactiviteiten zijn een tijdelijke ‘feel-good’-oplossing. Mensen ervaren een leuke dag, maar als ze terugkomen op de werkvloer, zijn de onderliggende problemen nog steeds aanwezig.
3. Geforceerde ‘Verbinding’
   In een toxische werkomgeving waarin collega’s elkaar niet vertrouwen, kan teambuilding averechts werken. Het dwingt mensen tot interactie zonder dat de kernproblemen zijn aangepakt.
4. De Illusie van Samenwerking
   Er wordt vaak aangenomen dat teambuilding de samenwerking bevordert. Maar als de oorzaak van slechte samenwerking bij de structuur of cultuur van de organisatie ligt, dan zal een externe activiteit daar niets aan veranderen.
5. Teambuilding wordt vaak extern ingekocht
   Een veelvoorkomend probleem is dat teambuilding wordt uitbesteed aan externe partijen, wat niet alleen duur is, maar ook de effectiviteit ervan verder ondermijnt. Managers besteden grote budgetten aan programma’s die in de praktijk weinig tot geen blijvende verandering brengen. Dit leidt niet alleen tot tijdverspilling, maar ook tot frustratie bij werknemers die liever zouden zien dat het geld en de inspanningen worden besteed aan structurele verbeteringen binnen de organisatie.

Wanneer Teambuilding Wél Effectief Is

Hoewel teambuilding vaak wordt overschat, kan het in bepaalde situaties wel degelijk zinvol zijn:

• Wanneer de basisstructuur van het team op orde is, maar er nog ruimte is voor verdieping en versterking van samenwerking.
• Als het team functioneel gezond is, maar leden elkaar beter willen leren kennen.
• Wanneer de teambuildingactiviteit specifiek wordt ingezet om aan concrete uitdagingen te werken en niet slechts als ‘leuke dag’.

Wat Werkt Beter dan Teambuilding?

1. Duidelijkheid over Taken, Bevoegdheden en Verantwoordelijkheden (TVB)
   In veel disfunctionele teams is er onduidelijkheid over wie waarvoor verantwoordelijk is. Het oplossen hiervan is veel effectiever dan een middag samen kanoën.
2. Gerichte Interventies in Plaats van Generieke Oplossingen
   Een team dat vastloopt door een slecht functionerende leidinggevende heeft geen baat bij een teamuitje, maar bij betere aansturing.
3. Directe Communicatie en Open Feedbackcultuur
   In plaats van geforceerde samenwerking via activiteiten, is een cultuur van directe communicatie en open feedback veel waardevoller.
4. Het Aankaarten van Conflict en Onuitgesproken Problemen
   Slechte samenwerking wordt vaak veroorzaakt door niet-uitgesproken irritaties. In plaats van die te verdoezelen met teambuilding, is het essentieel om conflicten open te bespreken.
5. Het Fundament-Managementmodel: Een Duurzame Oplossing
   In plaats van dure en oppervlakkige teambuildingactiviteiten, biedt het Fundament-Managementmodel van StrategoGies een veel effectievere aanpak. Dit model richt zich op het creëren van duidelijke structuren, het vaststellen van verantwoordelijkheden en het herstellen van managementcontrole. Door te werken aan de basisvoorwaarden van een goed functionerend team, wordt de samenwerking op een natuurlijke en duurzame manier verbeterd, zonder de noodzaak van externe en tijdelijke interventies.

Conclusie: Stop met de Slechte Teambuilding, Start met de Juiste Aanpak

Teambuilding is geen wondermiddel en kan zelfs tijdverspilling zijn als het wordt ingezet als oppervlakkige oplossing voor diepere problemen. Slecht functionerende teams hebben behoefte aan structurele verbeteringen, duidelijke afspraken en een cultuur waarin eerlijke communicatie centraal staat. Extern ingekochte teambuildingprogramma’s zijn vaak een dure illusie die leidt tot meer frustratie in plaats van verbetering.

Wil je écht een beter team? Begin dan niet met een uitje, maar met een eerlijke analyse van wat er misgaat en implementeer een managementaanpak zoals het Fundament-Managementmodel.

Referentie

Salas, E., Tannenbaum, S. I., Kraiger, K., & Smith-Jentsch, K. A. (2015). The science of training and development in organizations: What matters in practice. Psychological Science in the Public Interest, 16(2), 74–101. DOI: 10.1177/1529100612436661